 |  Subject: Metal fırtına! 21/11/2010, 04:10 | |
|  | |  | | Çin’in kontrol ettiği ‘nadir metal’ üretimine kota getireceği açıklaması korkuttu.
Cep telefonundan rüzgâr türbinlerine kadar çok geniş bir alanda kullanılan bu 17
madenin üretimine yönelik soru işaretleri emtia spekülatörlerini de harekete geçirdi
Çin ile Batılı ülkelerin, Çin’in para birimi yuan konusundaki tartışmaları devam ederken ufukta yeni bir sürtüşme konusu daha belirdi: Nadir metallere Çin tarafından uygulanan
kotalar.
Birkaç ay öncesine kadar gündemde bile bulunmayan bu konu Japonya ve Çin arasında eylül ayında yaşanan siyasi sürtüşmeler nedeniyle birden alevlendi. Çinli bir balıkçı teknesinin Japon karasularını ihlal ettiği gerekçesiyle haftalarca Japonya’da gözaltında tutulmasıyla başlayan olaylar zinciri dünya ekonomisini etkisi altına alır hale geldi. Karşılıklı restleşmeler sonucunda Çin’in Japonya’ya nadir metaller satmayacağını açıklaması dünya ekonomisinde şok etkisi yarattı. Teknoloji dünyasına yönelik ürünlerin üretimi aşamasında olmazsa olmaz özelliğine sahip bu 17 metal birden ABD’den Almanya’ya, Japonya’dan Güney Kore’ye kadar teknoloji sektöründe söz sahibi tüm
ülkelerin gündemine düştü.
ALTERNATİFLERİ YOK
Başta ABD ve Almanya olmak üzere ileri teknoloji üreticisi ülkeler Çin’i rakiplerine ekonomik şantaj yapmakla suçladı. Toplam rezervlerin yüzde 90’ını, küresel üretimin ise yüzde 97’sini elinde bulunduran Çin nadir metaller konusunda adeta monopol durumunda.
Üretim aşamasında çevrenin önemli ölçüde zarar görmesi nedeniyle Batılı ülkelerin bu alanda üretimlerini yıllar içerisinde azaltmaları Çin’in hâkimiyetine neden oldu.
Uzmanlar dünyanın farklı bölgelerinde alternatif maden arayışlarının devam ettiğini ancak bu bölgelerde üretimin 5 yıldan önce hayata geçemeyeceğini belirtiyor. Cep telefonundan yeni nesil televizyonlara, rüzgâr türbinlerinden güneş panellerine kadar çok geniş bir alanda kullanılan bu madenlerin geleceğine yönelik beliren soru işaretleri küresel piyasalarda fiyat hareketlerini de beraberinde getirdi. Buna göre nükleer santrallarda kullanılan ve 17 nadir metalden biri olan disprosiyumun kilosu Çin-Japonya gerginliği nedeniyle 3 dolar birden yükselerek 76 dolara ulaştı. Yeni nesil LCD televizyonların üretiminde kullanılan europiyumun kilosu ise yüzde 4’lük artışla 615 dolardan işlem görmeye başladı. Üretime yönelik belirsizliklerin fiyatları daha şişirebileceği belirtiliyor.
Hepsini bir arada bulmak çok zor
* Nadir metaller, aslında çok nadir değil ancak hepsini bir arada bulmak oldukça zor.
* Nadir metalleri oluşturan 17 madenin adı ise şöyle: Scandiyum, Yttrium, Lanthan, Cer, Praseodim, Neodim, Promethiyum, Samariyum, Europiyum, Gadoliniyum, Terbiyum, Disprosiyum, Holmiyum, Erbiyum, Tuliyum, Ytterbiyum, Lutetiyum
* Bu madenleri bulmak için çok geniş alanları kazarak elemeden geçirmek gerekiyor.
* Batılı ülkeler bu sürecin çevreye verdiği zarar nedeniyle nadir metal üretimlerini azalttı.
* Üretimde oluşan boşluğu Çin doldurdu.
Onlar yoksa teknoloji de yok!
* Başta dijital teknoloji olmaküzere yüksek teknolojiye sahip tüm ürünlerin içerisinde nadir metaller bulunuyor.
* Cep telefonu, her türlü pil, lazer cihazları, bilgisayarlar bu madenler olmadan üretilemiyor.
* Nadir metallerin üretiminin azalması bu ürünlerin fiyatların da yansıyacağı belirtiliyor.
Mahmut SANCAK / HT Ekonomi | |  | |  |
|
|
16/11/2013, 15:01
